Hoe wilt u lesgeven?
De economiemethode van de LWEO wordt geschreven door leraren die zelf met het lesmateriaal werken. Zij putten uit eigen ervaring en nemen opmerkingen van andere gebruikers mee bij het voortdurend verbeteren van de methode. Omdat de methode snel aanpasbaar is, kunnen actuele economische ontwikkelingen en nieuwe didactische inzichten meteen verwerkt worden.
De kern van de methode bestaat uit lesbrieven/modules, waardoor deze zeer flexibel inzetbaar is: elke school kan zo zijn eigen volgorde bepalen. Deze kern komt terug in het folio en de digitale leermiddelen. Hoe wilt u lesgeven?
Papier
Lesgeven op papier.
Papier + Digitaal
Lesgeven op papier met digitale ondersteuning.
Volledig digitaal
Geen papier, enkel digitaal.
Voordelen methode
Lesbrieven: leer- en werkboek tegelijkertijd
Alle lesbrieven van de methode zijn losbladig en worden geleverd in een 23-gaats uitvoering. De docent kan de methode gemakkelijk aanvullen met eigen materiaal. De lesbrieven zijn gericht op zelfstandig werken en leren.
Behandeling theorie in context
Er wordt steeds geprobeerd om de theorie in een context te plaatsen zodat die beter beklijft. Er is dus niet gekozen voor een op de wetenschap gerichte indeling van de stof.
Geen gebruik van voorbeelden
Belangrijke begrippen zijn niet gemarkeerd
Een essentiële vaardigheid die een zelfstandig lerende leerling zich eigen moet maken is het onderscheiden van hoofd- en bijzaken. Om die reden zijn er in de tekst geen begrippen gemarkeerd, de leerling moet zelf aan de slag met een markeerstift en bij de pdf’s in ‘LWEOplus Totaal’ met de markeerfunctie. Deze werkwijze betaalt zich uit bij het maken van het CE, leerlingen kunnen dan goed omgaan met het halen van de essentie uit de vele informatiebronnen die op het CE gebruikt worden.
Om de leerling te helpen bij het aanleren van deze vaardigheid staan de belangrijkste begrippen steeds aan het eind van een hoofdstuk vermeld in de volgorde waarin ze voorkomen in de tekst.
Concentrische opbouw
Bij iedere lesbrief een apart boekje met uitwerkingen
Leerlingen kunnen hun antwoorden op de opdrachten uit de reguliere hoofdstukken controleren met de uitwerkingenboekjes. Hiermee kan een leerling zelfstandig en in eigen tempo een lesbrief doornemen.
Leerdoelen en zelftesten in de lesbrieven
Alle eindtermen zijn opnieuw geformuleerd in voor leerlingen begrijpelijke leerdoelstellingen. Deze vindt de leerling samen met een zelftest steeds terug aan het einde van een hoofdstuk.
Extra oefenopgaven
Bij elke lesbrief zijn extra oefenopgaven beschikbaar. Deze kunnen de leerlingen downloaden van de website.
Lesgeven op papier
De LWEO-methode dekt het volledige examenprogramma. De LWEO havo-methode bestaat voor het examen 2023 en verder uit zes lesbrieven en vijf keuzeonderwerpen, de vwo-methode voor het examen van 2023 en verder bestaat uit zeven lesbrieven en vijf keuzeonderwerpen. In de onderbouw kan er gewerkt worden met drie lesbrieven voor in de tweede klas, of twee lesbrieven voor in de derde klas (welke ook in een Engelstalige versie beschikbaar zijn).
De methode bestaat uit lesbrieven in plaats van boeken:
- Lesmateriaal is losbladig in 23-gaats uitvoering.
Flexibel, de docent kan zijn eigen volgorde bepalen.
Gemakkelijk aan te vullen met materiaal van de docent.
Lesmateriaal is van de leerling zelf.
Leerlingen kunnen aantekeningen maken.
Papier + Digitaal
Leerlingen kunnen met papieren lesbrieven werken maar het is ook mogelijk om te werken met bewerkbare pdf’s (LWEOplus totaal). Bij deze pdf’s blijven alle aantekeningen van voorgaande jaren bewaard. Naast de methode is er een adaptief toetssysteem (Oefen Adapt), waarmee leerlingen diagnostische toetsen kunnen maken. Het systeem zorgt ervoor dat leerlingen automatisch naar een steeds hoger leerniveau worden gebracht: memoriseren → begrijpen → toepassen → analyseren.
LWEOplus
Extra lesmateriaal voor naast de lesbrieven
LWEOplus
LWEOplus is een website waarop de docent met enkele muisklikken voor elke klas afzonderlijk een site kan samenstellen door onderdelen per lesbrief en per hoofdstuk te activeren of te deactiveren. Wat leerlingen op deze website zien, is afhankelijk van wat de docent activeert. Voor elk leerjaar of elke klas kan een website samengesteld worden. De leerlingen krijgen een klassencode en kunnen daarna met hun eigen wachtwoord inloggen. Alle onderdelen zijn voor de leerlingen het hele schooljaar beschikbaar. Het product wordt per leerling, per schooljaar besteld.
Op de LWEOplus-site staan:
- uitwerkingen van de opdrachten per lesbrief en per hoofdstuk;
- samenvattingen per lesbrief en per hoofdstuk;
- antwoorden op de zelftesten en bouwstenen per lesbrief en per hoofdstuk;
- meerkeuzevragen per lesbrief en per hoofdstuk, die online gemaakt kunnen worden;
- examenopgaven per lesbrief;
- digilesbrieven;
- examenvoorbereiding in de vorm van een diagnostische toets.
Oefen Adapt
Een digitaal adaptief toetssysteem.
Oefen Adapt
Oefen Adapt voor havo en vwo bovenbouw is een digitaal adaptief toetssysteem, dat de LWEO heeft uitgebracht als aanvulling op de papieren lesbrieven en de lesbrieven in LWEOplus totaal. De zelftesten uit de lesbrieven kunnen hierin digitaal gemaakt worden. Daarnaast zijn er extra opdrachten in het systeem opgenomen, zodat leerlingen kunnen oefenen met onderwerpen waar ze moeite mee hebben. Op ieder antwoord wordt feedback gegeven. Door oefentoetsen te maken krijgen leerlingen zicht op wat ze wel of niet beheersen van de lesstof.
Bij Oefen Adapt bepaalt de docent wat leerlingen te zien krijgen en wat ze oefenen. Hij kan ook eigen lesmateriaal toevoegen. De docent kan de voortgang van iedere leerling afzonderlijk volgen en ziet meteen op welk onderdeel een leerling goed scoort of niet.
Oefen Adapt wordt per leerling, per schooljaar besteld.
Om Oefen Adapt bovenbouw te bekijken kunt u een gratis demo-account aanvragen door een e-mail te sturen naar postbus@lweo.nl.
presentatie Adapt
handleiding Adapt
privacybijsluiter Adapt
Volledig digitaal
Leerlingen kunnen met papieren lesbrieven werken maar het is ook mogelijk om te werken met bewerkbare pdf’s (LWEOplus totaal). Bij deze pdf’s blijven alle aantekeningen van voorgaande jaren bewaard. Naast de methode is er een adaptief toetssysteem (Oefen Adapt), waarmee leerlingen diagnostische toetsen kunnen maken. Het systeem zorgt ervoor dat leerlingen automatisch naar een steeds hoger leerniveau worden gebracht: memoriseren → begrijpen → toepassen → analyseren.
LWEOplus Totaal
LWEOplus inclusief alle lesbrieven
LWEOplus Totaal
In LWEOplus Totaal is het product LWEOplus uitgebreid met de lesbrieven in digitale vorm. LWEOplus Totaal wordt geopend binnen de browser van het gebruikte apparaat, het systeem is alleen online te gebruiken en device onafhankelijk. Net als bij LWEOplus bepaalt de docent hoe de website van de leerling eruitziet en met welke lesbrieven de leerling in de loop van het jaar gaat werken.
Leerlingen kunnen in de lesbrieven antwoorden en aantekeningen noteren, tekst markeren of onderstrepen, lijnen trekken in grafieken en plaatjes uploaden. Als de leerling het product in het nieuwe schooljaar van de bovenbouw weer aanschaft, worden de aantekeningen naar de volgende klas meegenomen.
De docent kan aantekeningen in de digitale lesbrieven plaatsen en de lesbrieven in de les projecteren door zijn apparaat aan te sluiten op een digitaal schoolbord. De docent kan zijn aantekeningen delen met zijn leerlingen of met de collega’s van zijn school. Aantekeningen kunnen over meerdere jaren bewaard worden. Wanneer de leerlingen LWEOplus Totaal in gebruik hebben, heeft de docent hier automatisch toegang toe. Het product wordt per leerling, per schooljaar besteld.
privacybijsluiter LWEOplus
Methode Adapt
De volledige digitale adaptieve methode voor de bovenbouw.
Methode Adapt bovenbouw
Methode Adapt voor havo en vwo bovenbouw is een volledig digitale adaptieve methode. De digitale Methode Adapt bestaat uit de complete leerstof en de (open) opgaven van de papieren LWEO-lesbrieven, waarbij ook alle opdrachten uit Oefen Adapt zijn opgenomen. De zelftesten uit de lesbrieven kunnen hierin digitaal gemaakt worden. Daarnaast zijn er extra opdrachten in het systeem opgenomen, zodat leerlingen kunnen oefenen met onderwerpen waar ze moeite mee hebben. Op ieder antwoord wordt feedback gegeven. Door oefentoetsen te maken krijgen leerlingen zicht op wat ze wel of niet beheersen van de lesstof.
Bij Methode Adapt bepaalt de docent wat leerlingen te zien krijgen en wat ze oefenen. Hij kan ook eigen lesmateriaal toevoegen. De docent kan de voortgang van iedere leerling afzonderlijk volgen en ziet meteen op welk onderdeel een leerling goed scoort of niet.
Methode Adapt wordt per leerling, per schooljaar besteld.
Om Methode Adapt bovenbouw te bekijken kunt u een gratis demo-account aanvragen door een e-mail te sturen naar postbus@lweo.nl.
presentatie Adapt
handleiding Adapt
privacybijsluiter Adapt
Ondersteunende digitale producten
Docenten website
Online toetsenbank voor docenten.
Docentenwebsite
De beveiligde docentenwebsite is toegankelijk voor scholen die er een abonnement op hebben. De website geeft toegang tot:
- meer dan 2.700 opgaven met open vragen gerangschikt per lesbrief;
- 5.100+ meerkeuzevragen, gerangschikt per lesbrief (in Word);
- alle examens in Word vanaf 2000 voor havo en vwo;
- praktische opdrachten;
- antwoorden op de zelftesten en bouwstenen die in de lesbrieven staan;
- uitwerkingen van de opdrachten uit de lesbrieven;
- experimenten.
privacybijsluiter docentenwebsite
Docenten presentatie
Lesbrieven weergeven op een digitaal schoolbord.
Docentenpresentatie
Docenten die geen LWEOplus Totaal voor hun leerlingen bestellen, kunnen toch de digitale lesbrieven in de klas gebruiken door middel van de website Docentenpresentatie. Met deze site hebben alle docenten van de school toegang tot de digitale lesbrieven. De lesbrieven kunnen in de les op het digitale schoolbord geprojecteerd worden, de docent kan aantekeningen maken, tekst markeren, lijnen trekken in grafieken en plaatjes uploaden. Zolang een school het product afneemt blijven de aantekeningen van de vorige schooljaren beschikbaar.
privacybijsluiter docentenpresentatie
Overzicht lesbrieven
Lesbrieven havo
Crisis 3e druk
Crisis 3e druk
Inhoudsopgave
Crisis
Hoofdstuk 1. Kiezen
1.1 Kiezen
1.2 Economie gaat over kiezen
1.3 Budgetlijn
1.4 Transfer
1.5 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 1
Hoofdstuk 2. Ruil, geld en banken
2.1 Arbeidsdeling en arbeidsproductiviteit
2.2 Arbeidsdeling binnen het huishouden
2.3 Banken kunnen de geldhoeveelheid vergroten
2.4 De kredietcrisis, een bankencrisis?
2.5 Transfer
2.6 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 2
Bijlage Hints
Begrippenlijst
Vragers en Aanbieders 1e druk
Vragers en Aanbieders 1e druk
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1. Kosten en opbrengsten
1.1 Het marktaandeel
1.2 Opbrengst, kosten en winst van een taxibedrijf
1.3 Marginale opbrengst en marginale kosten
1.4 Het verloop van kosten
1.5 Transfer
1.6 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 1
Hoofdstuk 2. Verzekeren tegen risico
2.1 Er kan altijd iets misgaan
2.2 Averechtse selectie door asymmetrische informatie
2.3 Moral hazard door asymmetrische informatie
2.4 Transfer
2.5 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 2
Hoofdstuk 3. Vraag en aanbod
3.1 De vraag naar treinreizen
3.2 Het aanbod van busreizen
3.3 Consumentensurplus en producentensurplus in het evenwicht
3.4 Transfer
3.5 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 3
Hoofdstuk 4. De arbeidsmarkt
4.1 Vraag en aanbod op de arbeidsmarkt voor vrachtwagenchauffeurs
4.2 Verschuivingen van de vraaglijn en de aanbodlijn
4.3 Vast en flexibel
4.4 Werkloosheid
4.5 Transfer
4.6 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 4
Hoofdstuk 5. Hoe reageren we op veranderingen van prijs en inkomen?
5.1 Wat kost het de maatschappij
5.2 Anders betalen voor mobiliteit
5.3 Is de automobilist gevoelig voor prijsveranderingen?
5.4 Prijselasticiteit en omzet
5.5 Wat koop je als je inkomen stijgt?
5.6 Transfer
5.7 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 5
Bijlage Hints
Begrippenlijst
Jong en Oud 5e druk
Jong en Oud 5e druk
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1. School of baantje
1.1 De keuzes van Sofie
1.2 Samenwerken of niet
1.3 De levensfasen
1.4 Transfer
1.5 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 1
Hoofdstuk 2. De jeugd
2.1 Jongeren en geld
2.2 Sparen en lenen bij jongeren
2.3 Studeren en ruilen over de tijd
2.4 Transfer
2.5 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 2
Hoofdstuk 3. Werken en belasting betalen
3.1 Aan het werk
3.2 In loondienst
3.3 Transfer
3.4 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 3
Hoofdstuk 4. Inkomensongelijkheid
4.1 Ongelijke inkomensverdeling
4.2 Herverdeling
4.3 Transfer
4.4 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 4
Hoofdstuk 5. Het huishouden
5.1 Een eigen huishouden
5.2 Koophuis of huurhuis
5.3 Gezinsleven
5.4 Het huishoudinkomen
5.4.1 Consumentenprijsindex
5.4.2 Stijgt of daalt de koopkracht
5.5 Transfer
5.6 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 5
Hoofdstuk 6. Verzekeren
6.1 Inleiding
6.2 Particuliere verzekeringen
6.2.1 Zorgverzekering
6.3 Collectieve verzekeringen
6.4 Transfer
6.5 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 6
Hoofdstuk 7. Senioren
7.1 Stoppen met werken
7.2 Waarvan leven als je stopt met werken
7.2.1 AOW
7.2.2 Bedrijfspensioen
7.2.3 Extra sparen voor de oude dag
7.3 Transfer
7.4 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 7
Hoofdstuk 8. Ruilen tussen generaties
8.1 Generaties
8.2 Overdrachten tussen generaties
8.3 Transfer
8.4 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 8
Bijlage Hints
Begrippenlijst
Markt en Overheid 5e druk
Markt en Overheid 5e druk
Inhoudsopgave
Markt of overheid
Hoofdstuk 1. De telefoniemarkt
1.1 Welk telefoonabonnement
1.2 Volkomen concurrentie
1.3 Het marktmechanisme
1.4 Kosten, opbrengsten en winst
1.5 Transfer
1.6 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 1
Hoofdstuk 2. Van volledige mededinging naar monopolie
2.1 Monopoliemacht in de telefonie brokkelt af
2.2 Transfer
2.3 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 2
Hoofdstuk 3. Oligopolie en monopolistische concurrentie
3.1 Enkele aanbieders hebben de macht
3.2 Oligopolie
3.3 Monopolistische concurrentie
3.4 Marktgedrag
3.5 Speltheorie
3.6 Overeenkomsten en verschillen tussen marktvormen
3.7 Transfer
3.8 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 3
Hoofdstuk 4. De markt levert niet altijd de juiste prijs
4.1 De markt faalt
4.2 De overheid pakt de prijzen aan
4.3 Loonvorming
4.4 De vakbond
4.5 Transfer
4.6 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 4
Hoofdstuk 5. De overheid bemoeit zich ermee
5.1 De autoriteiten
5.2 Octrooi
5.3 Collectieve dwang en overheidsproductie
5.3.1 De weg naar samenwerking
5.3.2 Collectieve goederen
5.3.3 Quasi-collectieve goederen
5.3.4 Externe effecten
5.4 Product- en procesinnovatie
5.5 Transfer
5.6 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 5
Hoofdstuk 6. Wat moet ik met mijn oude mobiele telefoon
6.1 Maatschappelijk verantwoord ondernemen
6.2 Duurzaam produceren
6.3 Transfer
6.4 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 6
Bijlage Hints
Begrippenlijst
Europa 4e druk
Europa 4e druk
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1. De economie is internationaal
1.1 Economie steeds internationaler
1.2 Oorzaken internationale handel
1.3 De internationale concurrentiepositie
1.4 Vrijhandel en protectionisme
1.5 De betalingsbalans
1.6 Kennis en investeringen
1.7 Transfer
1.8 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 1
Hoofdstuk 2. Samenwerken in Europa
2.1 De Europese Green Deal
2.2 Voordelen van samenwerken
2.3 De brexit
2.4 Transfer
2.5 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 2
Hoofdstuk 3. Het stabiliteits- en groeipact en de ECB
3.1 Overheidstekort en overheidsschuld
3.2 Inhoud van het stabiliteits- en groeipact
3.3 Waarom het stabiliteits- en groeipact?
3.4 Conjunctuur en begrotingsbeleid
3.5 Automatische conjunctuurstabilisatoren
3.6 Houden landen zich aan het verdrag?
3.7 Europese centrale bank en rentebeleid
3.8 Transfer
3.9 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 3
Bijlage Hints
Begrippenlijst
Verdienen en Uitgeven 5e druk
Verdienen en Uitgeven 5e druk
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1. Welvaart
1.1 Toegevoegde waarde
1.2 Het bruto binnenlands product
1.3 Het primair inkomen
1.4 Welvaart meten
1.5 Andere manieren van het meten van welvaart
1.6 Transfer
1.7 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 1
Hoofdstuk 2. De economische kringloop
2.1 De economische kringloop met alleen bedrijven en gezinnen
2.2 De kringloop met sparen en investeren
2.3 De kringloop met overheid en buitenland er bij
2.4 Nogmaals het bruto binnenlands product
2.5 Transfer
2.6 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 2
Hoofdstuk 3. De structuur
3.1 Groeifactoren
3.2 Productiefactoren
3.2.1 Arbeid
3.2.2 Kapitaal
3.2.3 Natuur
3.2.4 Ondernemerschap
3.3 Inkomensongelijkheid en structuur
3.4 Transfer
3.5 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 3
Hoofdstuk 4. Goede tijden, slechte tijden
4.1 Hoogconjunctuur en laagconjunctuur
4.2 Conjunctuurindicatoren
4.3 Begrotingsbeleid
4.4 Monetair Beleid
4.5 Transfer
4.6 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 4
Bijlage Hints
Begrippenlijst
Extra havo
Rekonomie havo 3e druk
Rekonomie havo 3e druk
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1. Rekenen
1.1 Afronden
1.2 Rekenen met grote getallen
1.3 Zelftest
Hoofdstuk 2. Procenten
2.1 Rekenen met procenten
2.2 Procentuele veranderingen
2.3 Procentpunten
2.4 Zelftest
Hoofdstuk 3. Indexcijfers
3.1 De basis
3.2 Prijzen, hoeveelheden en omzet
3.3 Zelftest
Hoofdstuk 4. Rekenen en tekenen
4.1 Opbrengst, kosten en winst
4.2 Het tekenen van grafieken
4.3 Vraag en aanbod
4.4 Zelftest
Formuleblad
Keuzelesbrieven havo
Geldzaken 2e druk
Geldzaken 2e druk
Inhoudsopgave
Inleiding
Hoofdstuk 1. Wat is geld?
1.1 Chartaal of giraal geld
1.2 Nieuwe betaalvormen
1.3 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 1
Hoofdstuk 2. Waar komt geld vandaan?
2.1 Het ontstaan van munten
2.2 De geschiedenis van het bankbiljet
2.3 De taken van de ECB en DNB
2.4 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 2
Hoofdstuk 3. Waarom verandert de geldhoeveelheid?
3.1 Toezicht op de banken
3.2 Geldschepping
3.3 De maatschappelijke geldhoeveelheid verandert
3.4 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 3
Hoofdstuk 4. Hoeveel kunnen we kopen van ons geld?
4.1 De oorzaken van inflatie
4.2 Gevolgen van inflatie
4.3 Deflatie en hyperinflatie
4.4 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 4
Hoofdstuk 5. Wat wordt het geld van de toekomst?
5.1 Technologische vooruitgang
5.2 Cryptovaluta
5.3 Alternatieven zonder geld
5.4 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 5
Bijlage Hints
Begrippenlijst
Conjunctuur 2e druk
Conjunctuur 2e druk
Beschikbaar vanaf 1 mei 2023
Inhoudsopgave
Conjunctuur
Hoofdstuk 1. Conjunctuurschommelingen
1.1 Overbesteding en onderbesteding
1.2 De conjunctuur in Nederland
1.3 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 1
Hoofdstuk 2. Twee visies
2.1 Klassieken versus Keynesianen
2.2 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 2
Hoofdstuk 3. Keynesiaans model
3.1 Gezinnen
3.2 Bedrijven
3.3 Overheid
3.4 Buitenland
3.5 Inkomensevenwicht
3.6 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 3
Hoofdstuk 4. Werkloosheid, wat doen we eraan?
4.1 Conjuncturele en structurele werkloosheid
4.2 Bestrijden van conjuncturele werkloosheid
4.3 Het overheidssaldo
4.4 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 4
Bijlage Hints
Begrippenlijst
Werk en Werkloosheid 2e druk
Werk en Werkloosheid 2e druk
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1. Werken of vrije tijd?
1.1 Meedoen of niet?
1.2 Waar kies je voor?
1.3 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 1
Hoofdstuk 2. Moet de arbeidsparticipatie omhoog?
2.1 Zijn er te weinig kinderen?
2.2 De i/a-ratio
2.3 Groeien of herverdelen
2.4 Transfer
2.5 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 2
Hoofdstuk 3. Loonvorming
3.1 Arbeidsvoorwaarden
3.2 Verplicht lid van een vakbond?
3.3 Prijscompensatie en reële loonstijging
3.4 Lonen en winsten
3.5 Verschillen in beloning
3.6 Transfer
3.7 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 3
Hoofdstuk 4. Werkloosheid
4.1 Hoeveel procent is er werkloos?
4.2 Hoe wordt werkloosheid gemeten?
4.3 Conjuncturele werkloosheid
4.4 Natuurlijke werkloosheid
4.5 Arbeidsmarktbeleid
4.6 Transfer
4.7 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 4
Hoofdstuk 5. Arbeidsmigratie
5.1 Voordelen en nadelen van arbeidsmigratie
5.2 De praktijk in Nederland
5.3 Arbeidsmigranten, expats en vluchtelingen
5.4 Transfer
5.5 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 5
Hoofdstuk 6. (On)gelijke kansen op de arbeidsmarkt?
6.1 Migratie achtergrond
6.2 Mannen versus vrouwen
6.3 Transfer
6.4 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 6
Bijlage Hints
Begrippenlijst
Keuzegedrag 1e druk
Keuzegedrag 1e druk
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1. Zijn bedrijven slimmer dan consumenten?
1.1 Heeft u toch niet door
1.2 Nu u er toch bent
1.3 Wilt u het even vasthouden?
1.4 Dit krijgt u er gratis bij
1.5 Wij weten wat het beste voor u is
1.6 Ik weet dat u het niet wilt, maar ik laat hem toch even zien
1.7 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 1
Hoofdstuk 2. Economische kennis door experimenten
2.1 Gedragseconomie
2.2 Economische gedragsexperimenten
2.2.1 Experiment autoshow
2.2.2 Voordelig abonnement
2.2.3 Gratis
2.2.4 Sociale prijzen
2.2.5 Waardering van werk en motivatie
2.2.6 Apeneconomie
2.3 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 2
Hoofdstuk 3. De overheid en gedragseconomie
3.1 Donorschap
3.2 Ingrijpen bij marktfalen
3.2.1 Milieu en gezondheid
3.2.2 Roken
3.3 Economisch denken en invloed op de overheid
3.4 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 3
Begrippenlijst
Grenzen aan de groei? 1e druk
Grenzen aan de groei? 1e druk
Beschikbaar vanaf 1 mei 2023
Inhoudsopgave
Grenzen aan de groei?
Hoofdstuk 1. Het probleem
1.1 Wat is er aan de hand?
1.1.1 Earth overshoot day
1.1.2 Klimaatverandering
1.1.3 Verlies van natuur
1.1.4 Vervuiling en verspilling
1.1.5 De Club van Rome
1.2 Milieuproblemen zijn moeilijk oplosbaar
1.2.1 Het probleem van collectieve actie
1.2.2 Gedragsveranderingen
1.2.3 De politiek
1.3 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 1
Hoofdstuk 2. Groei
2.1: Bevolking en productie
2.2 Achtergrond van het bbp
2.3 Redenen van groei
2.4 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 2
Hoofdstuk 3. Oplossingsrichtingen
3.1 Green Growth of degrowth
3.2 Collectieve dwang
3.2.1 Beprijzing
3.2.2 Overheidsinvesteringen
3.2.3 Regelgeving en beleid
3.3 Burgers en bedrijven
3.4 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 3
Hoofdstuk 4. Casus
Casus 1 Het stikstofprobleem
Casus 2 Energietransitie
Bijlage Hints
Begrippenlijst
Ongelijkheid (havo/vwo) 2e druk
Ongelijkheid 2e druk
Beschikbaar vanaf 1 mei 2023
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1. Ongelijkheid in inkomen en vermogen
1.1 Ongelijkheid
1.2 Wat verstaan we onder inkomen en vermogen?
1.3 Hoe meten we ongelijkheid?
1.4 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 1
Hoofdstuk 2. Hoe is het gesteld met de ongelijkheid?
2.1 Mondiale ongelijkheid
2.2 Nederland
2.3 Vermogensverdeling
2.4 Inkomen en vermogen
2.5 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 2
Hoofdstuk 3. Oorzaken en gevolgen van (toenemende) ongelijkheid
3.1 Oorzaken
3.2 De sociaal-economische gevolgen van (toenemende) ongelijkheid
3.3 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 3
Hoofdstuk 4. Thomas Piketty: De ongelijkheid neemt toe
4.1 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 4
Bijlage Hints
Begrippenlijst
Lesbrieven vwo
Levensloop 5e druk
Levensloop 5e druk
Inhoudsopgave
Vooraf
Hoofdstuk 1. Keuzes
1.1 Elke generatie kiest opnieuw
1.2 Welke kosten tellen mee?
1.2.1 Opofferingskosten
1.3 Het budget, wat koop je ervoor?
1.3.1 Kiezen
1.3.2 Koopkracht van het budget
1.4 De invloed van andermans keuze
1.4.1 Speltheorie
1.4.2 Het gevangenendilemma
1.4.3 Een herhaald simultaan spel
1.4.4 Bindende afspraken
1.5 Transfer
1.6 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 1
Hoofdstuk 2. Risico en informatie
2.1 Inleiding
2.2 De wereld van transacties
2.3 Risicoaversie
2.4 Asymmetrische informatie
2.5 Particuliere verzekeringen
2.6 De principaal en zijn agent
2.7 Collectieve verzekeringen
2.8 Verplicht verzekerd tegen ziektekosten
2.9 Transfer
2.10 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 2
Hoofdstuk 3. Inkomen en belasting
3.1 Klaar met de opleiding
3.1.1 In loondienst
3.1.2 Eigen baas
3.2 Heffing op inkomen
3.2.1 Inleiding
3.2.2 Heffing op inkomen uit arbeid en woning (box 1)
3.2.3 Belastingstelsel
3.3 Herverdeling
3.4 Transfer
3.5 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 3
Hoofdstuk 4. Het gezin
4.1 Inleiding
4.2 Je eerste inkomen
4.3 Werken of doorleren
4.4 Een gezin stichten
4.5 Taakverdeling in de huishouding
4.6 Koophuis of huurhuis?
4.7 Transfer
4.8 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 4
Hoofdstuk 5. Vermogen
5.1 Ruilen over de tijd
5.2 Kapitaalinkomen
5.3 De reële waarde van het vermogen
5.4 Heffing op kapitaalinkomen
5.5 De verdeling van het vermogen
5.6 Transfer
5.7 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 5
Hoofdstuk 6. De oude dag
6.1 Inleiding
6.2 De AOW
6.3 Pensioen
6.4 Vrij sparen voor de oude dag
6.5 Ouderenzorg
6.6 Transfer
6.7 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 6
Hoofdstuk 7. Ruil tussen generaties
7.1 Inleiding
7.2 Sociale zekerheid
7.3 Overdrachten tussen generaties
7.4 Demografische veranderingen
7.5 Transfer
7.6 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 7
Bijlage Hints
Begrippenlijst
Vraag en Aanbod 4e druk
Vraag en Aanbod 4e druk
Beschikbaar vanaf 1 mei 2023
Inhoudsopgave
Inleiding
Hoofdstuk 1. De markt
1.1 Soorten markten
1.2 De vraagkant van de markt
1.3 De aanbodkant van de markt
1.4 Marktevenwicht
1.5 Verschuiving langs de lijn en verschuiving van de lijn
1.6 Transfer
1.7 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 1
Hoofdstuk 2. Elasticiteiten
2.1 De prijselasticiteit van de vraag
2.2 De kruislingse prijselasticiteit van de vraag
2.3 De inkomenselasticiteit van de vraag
2.4 Transfer
2.5 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 2
Hoofdstuk 3. Kosten, opbrengsten en winsten
3.1 De productiekosten
3.2 Het bepalen van de gewenste productieomvang
3.2.1 Doelstelling 1: Kostendekking
3.2.2 Doelstelling 2: Maximale winst
3.3 Transfer
3.4 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 3
Hoofdstuk 4. Duurzaam produceren
4.1 Duurzaam produceren
4.1.1 Externe effecten
4.1.2 Maatschappelijk verantwoord ondernemen
4.1.3 Circulaire economie
4.2 Externe effecten en overheidsingrijpen
4.3 De markt voor beleggingen
4.4 Transfer
4.5 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 4
Bijlage Hints
Begrippenlijst
Marktgedrag 2e druk
Marktgedrag 2e druk
Beschikbaar vanaf 1 mei 2023
Inhoudsopgave
Inleiding
Hoofdstuk 1. Volkomen concurrentie of volledige mededinging
1.1 De markt
1.2 Het marktgedrag van een aanbieder bij volkomen concurrentie
1.2.1 Het berekenen van de maximale winst bij niet proportionele marginale kosten
1.3 Toetreders op de markt
1.4 Dynamiek op de markt
1.5 Transfer
1.6 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 1
Hoofdstuk 2. Monopolistische concurrentie
2.1 Productdifferentiatie
2.2 Het zetten van een prijs
2.3 Transfer
2.4 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 2
Hoofdstuk 3. Oligopolie
3.1 Marktaandeel
3.2 Het marktgedrag van een oligopolist
3.3 Speltheorie
3.4 Kartelvorming
3.5 Transfer
3.6 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 3
Hoofdstuk 4. Monopolie
4.1 Alleenrecht
4.2 Marktgedrag van een monopolist
4.3 Toezicht op de monopolist
4.4 Het voorkomen van toetreding
4.5 Transfer
4.6 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 4
Bijlage Hints
Begrippenlijst
Marktresultaat en Overheidsinvloed 1e druk
Marktresultaat en Overheidsinvloed 1e druk
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1. Economische doelmatigheid
1.1 Inleiding: een markt voor vervoer
1.2 Ruilwinst
1.2.1 Het totale surplus
1.3 De perfecte markt
1.4 De economische uitkomst
1.5 Transfer
1.6 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 1
Hoofdstuk 2. De overheid grijpt in
2.1 Ingrijpen in de markt
2.1.1 Maximumprijzen
2.1.2 Minimumprijzen: het gemeenschappelijk landbouwbeleid
2.1.3 Minimumloon
2.2 Belastingen en subsidies
2.2.1 Indirecte belastingen
2.2.2 Indirecte subsidie
2.3 Transfer
2.4 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 2
Hoofdstuk 3. Onvolkomen concurrentie
3.1 Marktmacht is marktfalen
3.1.1 Prijsdiscriminatie
3.2 Overheidsmonopolies
3.3 Toezicht op de markt
3.3.1 Mededingingswetgeving
3.4 Transfer
3.5 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 3
Hoofdstuk 4. Ontbrekende markten
4.1 Asymmetrische informatie
4.2 Collectieve goederen
4.2.1 Collectief bezit
4.3 Externe effecten
4.3.1 Externe effecten
4.3.2 Het internaliseren van externe effecten
4.4 Transfer
4.5 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 4
Bijlage Hints
Begrippenlijst
Welvaart 1e druk
Welvaart 1e druk
Inhoudsopgave
Inleiding bij lesbrief Welvaart
Hoofdstuk 1. Het bbp
1.1 Economische groei
1.2 Productie = inkomen
1.3 De categoriale inkomensverdeling
1.4 Transfer
1.5 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 1
Hoofdstuk 2. De aanbodkant
2.1 De klassieken
2.2 De potentiële productie
2.2.1 De totale factorproductiviteit
2.2.2 De productiefunctie
2.2.3 Afnemende meeropbrengsten van arbeid en kapitaal
2.3 Structuurbeleid
2.4 Transfer
2.5 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 2
Hoofdstuk 3. De vraagkant
3.1 De economische kringloop
3.2 Keynes
3.3 De stabiliserende rol van de overheid: anticyclisch begrotingsbeleid
3.4 Transfer
3.5 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 3
Hoofdstuk 4. De arbeidsmarkt
4.1 Inleiding
4.2 De productiefactor arbeid.
4.2.1 Vraag naar arbeid en aanbod van arbeid
4.2.2 Structurele werkloosheid
4.3 Ontwikkelingen op de Nederlandse arbeidsmarkt
4.3.1 Deregulering en flexibilisering
4.3.2 De flexibele schil
4.3.3 Vakbonden
4.4 Transfer
4.5 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 4
Hoofdstuk 5. Brede welvaart
5.1 Brede maatschappelijke welvaart
5.2 Behoeftebevrediging ontleend aan schaarse goederen en diensten
5.2.1 Het bbp
5.2.2 Vrije tijd
5.2.3 De informele sector
5.2.4. De kwaliteit van de overheidsvoorzieningen
5.3 Welvaartsbeleving
5.3.1 Milieu
5.4 Welzijn
5.5 Transfer
5.6 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 5
Bijlage Hints
Begrippenlijst
Economisch Beleid 1e druk
Economisch Beleid 1e druk
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1. Monetair beleid
1.1 Inleiding
1.2 De toezichthoudende rol van de centrale bank
1.2.1 Waarom een centrale bank?
1.2.2 De maatschappelijke geldhoeveelheid.
1.2.3 Het financiële toezicht van de centrale bank
1.3 Inflatie
1.3.1 De inflatiedoelstelling
1.3.2 Oorzaken van inflatie
1.4 De uitvoering van het monetaire beleid
1.4.1 Het rente-instrument
1.4.2 Het transmissieproces
1.5 De effectieve ondergrens van de nominale rente
1.6 Transfer
1.7 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 1
Hoofdstuk 2. Conjunctuurschommelingen
2.1 Beschrijving van de conjunctuur
2.2 Conjunctuurbeleid
2.3 Transfer
2.4 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 2
Hoofdstuk 3. De onderdelen van het IS-MB-GA-model
3.1 Economische modellen
3.2 Evenwicht op de goederenmarkt en de vermogensmarkt
3.3 Evenwicht op de goederenmarkt: het keynesiaanse kruis
3.4 Van het keynesiaanse kruis naar de IS-curve
3.5 De MB-curve
3.6 De GA-curve
3.7 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 3
Hoofdstuk 4. De toepassing van het IS-MB-GA-model
4.1 Verstoring van het langetermijnevenwicht
4.2 Vraagschokken
4.3 Monetaire schokken
4.4 Verschillende economische visies op het IS-MB-GA-model
4.5 Transfer
4.6 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 4
Bijlage Hints
Begrippenlijst
Wereldeconomie 3e druk
Wereldeconomie 3e druk
Inhoudsopgave
Inleiding
Hoofdstuk 1. Internationale handel
1.1 Globalisering
1.2 Oorzaken van internationale handel
1.2.1 De theorie van de comparatieve kostenverschillen
1.2.2 Oorzaken van comparatieve kostenverschillen
1.2.2.1 Arbeid
1.2.2.2 Kapitaal
1.2.2.3 Totale factorproductiviteit
1.2.3 Multinationals
1.3 Vrijhandel versus protectionisme
1.4 Internationale samenwerking
1.5 Economische integratie
1.6 Transfer
1.7 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 1
Hoofdstuk 2. De betalingsbalans
2.1 Open en gesloten economieën
2.2 De betalingsbalans
2.2.1 De lopende rekening
2.2.2 De financiële rekening
2.3 Transfer
2.4 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 2
Hoofdstuk 3. De wisselkoers
3.1 De prijs van een munt
3.2 Een wisselkoers – een deelmarkt van de valutamarkt
3.3 De wisselkoers – de valutamarkt als geheel
3.4 De invloed van de wisselkoers op de binnenlandse economie
3.5 Wisselkoerssystemen en wisselkoersbeleid
3.5.1 Zwevende wisselkoersen
3.5.2 Vaste koersen en wisselkoersbeleid
3.5.3 Het trilemma van het monetair beleid
3.6 Transfer
3.7 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 3
Hoofdstuk 4. De EMU, een muntunie
4.1 Optimale valutagebieden
4.2 Overheidsfinanciën
4.3 Transfer
4.4 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 4
Bijlage Hints
Begrippenlijst
Extra vwo
Rekonomie 3e druk
Rekonomie vwo 3e druk
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1. Rekenen
1.1 Afronden
1.2 Rekenen met grote getallen
1.3 Zelftest
Hoofdstuk 2. Procenten
2.1 Rekenen met procenten
2.2 Procentuele veranderingen
2.3 Procentpunten
2.4 Zelftest
Hoofdstuk 3. Indexcijfers
3.1 De basis
3.2 Prijzen, hoeveelheden en omzet
3.3 Zelftest
Hoofdstuk 4. Rekenen en tekenen
4.1 Opbrengst, kosten en winst
4.2 Het tekenen van grafieken
4.3 Vraag en aanbod
4.4 Zelftest
Hoofdstuk 5. Differentiëren
5.1 Marginaal
5.2 Wiskundige afleidingen
5.3 Totale opbrengst
5.4 Maximale totale winst
5.5 Zelftest
Formuleblad
Keuzelesbrieven vwo
Monetaire Zaken 2e druk
Monetaire Zaken 2e druk
Inhoudsopgave
Inleiding
Hoofdstuk 1. Geld
1.1 Geld als ruilmiddel en rekenmiddel
1.2 Betalen is ruilen
1.3 Sparen
1.4 Lenen
1.5 Transfer
1.6 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 1
Hoofdstuk 2. Het ontstaan van geld en banken
2.1 Munten
2.2 Bankbiljetten
2.3 Giraal geld
2.4 De financiële sector in Nederland
2.5 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 2
Hoofdstuk 3. Geldcreatie
3.1 De maatschappelijke geldhoeveelheid
3.2 Geldcreatie door banken: wederzijdse schuldaanvaarding
3.3 Verandering van de geldhoeveelheid
3.4 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 3
Hoofdstuk 4. Inflatie
4.1 Inflatie en koopkracht
4.2 Gevolgen van prijsveranderingen
4.3 Hyperinflatie
4.4 De oorzaken van prijsveranderingen
4.5 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 4
Hoofdstuk 5. Monetair beleid
5.1 De Nederlandsche Bank
5.2 Het monetair beleid van de ECB
5.2.1 De geldmarktrente
5.2.2 Inflation targeting
5.2.3 Open-markttransacties
5.2.4 Beperkingen van de monetaire politiek
5.3 Het bestrijden van een crisis
5.4 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 5
Bijlage Hints
Begrippenlijst
Economische Modellen 2e druk
Economische Modellen 2e druk
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1. Het model voor een gesloten economie met overheid
1.1 Inleiding
1.2 Basisbeginselen van een keynesiaans model
1.3 Een stelsel van vergelijkingen
1.4 Soorten werkloosheid
1.5 Het model in grafische vorm
1.6 Transfer
1.7 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 1
Hoofdstuk 2. De overheid grijpt in
2.1 Drie mogelijke conjuncturele situaties
2.2 Anticyclisch begrotingsbeleid
2.3 De multiplierwerking
2.4 Inverdieneffect en uitverdieneffect
2.5 Het bereiken van het langetermijnevenwicht
2.5.1 Verandering van de autonome bestedingen/belastingen
2.5.2 Verandering van een marginale quote (c, b, s)
2.5.3 Grafische oplossing van het langetermijnevenwicht
2.6 Transfer
2.7 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 2
Hoofdstuk 3. Model voor een open economie
3.1 De open economie
3.2 Spaarsaldi in een open economie
3.3 Transfer
3.4 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 3
Bijlage Hints
Begrippenlijst
Economische Modellen 1e druk
Economische Modellen 1e druk
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1. Conjunctuur en structuur
1.1 Conjunctuurschommelingen
1.2 Crisis
1.3 De vraagzijde
1.4 De aanbodzijde
1.5 Conjuncturele en structurele werkloosheid
1.6 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 1
Hoofdstuk 2. Klassieken en Keynes
2.1 Werkloosheid
2.2 Klassieken: loon = kosten
2.3 Keynesianen: loon = koopkracht
2.4 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 2
Hoofdstuk 3. Keynes’ basismodel
3.1 Inleiding
3.2 De vraagkant van het conjunctuurmodel
3.2.1 Inkomensevenwicht (Y = EV)
3.2.2 Modellen in tabelvorm, algebraïsch en grafisch
3.2.3 De multiplierwerking
3.3 De aanbodkant van het conjunctuurmodel
3.3.1 Het model met arbeid als knelpunt
3.3.2 Bestedingsevenwicht (Y = Y*): de productiecapaciteit volledig benut
3.3.3 Conjuncturele en structurele werkloosheid
3.3.4 Kapitaal als knelpunt
3.4 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 3
Hoofdstuk 4. Model met overheid zonder buitenland
4.1 De rol van de overheid
4.1.1 Overheidsbestedingen en belastingen
4.1.2 Model met spaarfunctie
4.1.3 Conjunctuurbeleid
4.1.4 De belastingfunctie
4.1.5 Enkele grote modelsommen met overheid zonder buitenland
4.2 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 4
Hoofdstuk 5. Model met overheid en buitenland
5.1 De economie met overheid en buitenland
5.1.1 De lopende rekening van de betalingsbalans
5.1.2 Model met spaarfunctie
5.1.3 Conjunctuurpolitiek
5.2 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 5
Bijlage Hints
Begrippenlijst
Arbeid 2e druk
Arbeid 2e druk
Beschikbaar vanaf 1 mei 2023
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1. Een verkenning van de arbeidsmarkt
1.1 Aan het werk
1.2 Vragers en aanbieders op de arbeidsmarkt
1.3 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 1
Hoofdstuk 2. Het aanbod van arbeid
2.1 De keuze tussen werk en vrije tijd
2.2 Nederland deeltijdkampioen
2.3 De arbeidsparticipatie
2.4 De overheid en participatie
2.4.1 De vergrijzing
2.5 Transfer
2.6 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 2
Hoofdstuk 3. Werkgelegenheid
3.1 Inleiding
3.2 De omvang van de werkgelegenheid
3.2.1 De arbeidsproductiviteit
3.3 Dynamiek op de arbeidsmarkt
3.4 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 3
Hoofdstuk 4. De arbeidsvoorwaarden
4.1. De collectieve arbeidsovereenkomst
4.2 Organisaties op de arbeidsmarkt
4.3 De loononderhandelingen
4.4 De wet van Baumol
4.5 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 4
Bijlage Hints
Begrippenlijst
Gedragseconomie 2e druk
Gedragseconomie 2e druk
Inhoudsopgave
Lijst met begrippen
Hoofdstuk 1. Rationeel gedrag?
1.1 Hoe rationeel ben jij?
1.2 Geschiedenis van de psychologie in de economie
1.3 Gedragseconomie
1.4 Een duwtje in de goede richting
1.5 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 1
Hoofdstuk 2. Consumentengedrag en hoe bedrijven hiervan kunnen profiteren
2.1 Relatieve opofferingskosten
2.2 De lokvogel
2.3 Inkomensvergelijking en status
2.4 Het ankereffect
2.5 Het woord gratis
2.6 Bereidheid tot ontvangen of betalen
2.7 Verlies- en spijtaversie
2.8 Mentaal boekhouden
2.9 Bezitseffect
2.10 De standaard
2.11 Sociale prijzen en marktprijzen
2.12 Andere denkfouten
2.13 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 2
Hoofdstuk 3. Gedragsbeïnvloeding door de overheid
3.1 Stimulerings- en ontmoedigingsmaatregelen
3.2 Framing en Nudgen
3.2.1 Framing
3.2.2 Nudgen
3.3 Aanpassing van de standaard, keuzestructuur en wetgeving
3.3.1 De standaard
3.3.2 Keuzestructuur
3.3.3 Wetgeving
3.4 Zelftest
Leerdoelen hoofdstuk 3
Hoofdstuk 4. Cases
Case 1: Spaargedrag en pensioen
Case 2: Groen gedrag en milieu
Begrippenlijst