Lesbrief Vraag en Aanbod (4e druk)
Elke markt bestaat uit een vraagkant en een aanbodkant. In deze lesbrief belichten we eerst de vraagkant. We onderzoeken het gedrag van consumenten, de vragers, bij het kopen van een goed of dienst. Daarna onderzoeken we het gedrag van producenten, de aanbieders. Het samenspel van vraag en aanbod leidt vervolgens tot een bepaald marktevenwicht: een prijs waarbij de gevraagde hoeveelheid precies gelijk is aan de aangeboden hoeveelheid. Vervolgens kijken we hoe de vragers reageren op veranderingen in de vraagbepalende factoren. Als prijzen of inkomens veranderen, heeft dat direct invloed op de gevraagde hoeveelheid. Hoe groot deze invloed is, kan weergegeven worden door middel van diverse elasticiteiten. In een volgend hoofdstuk gaan we verder onderzoeken hoe de kostprijs van goederen en diensten is opgebouwd en welke invloed dit heeft op de leveringsbereidheid van ondernemingen op een markt. Goederen of diensten kunnen pas worden aangeboden of verkocht als ze gefabriceerd zijn. De productie gaat gepaard met kosten. Opbrengsten en kosten bepalen het resultaat, winst of verlies. Het komt regelmatig voor dat een deel van de kosten of opbrengsten bij de productie en/of consumptie van bepaalde goederen en diensten niet in de kostprijs worden opgenomen. We spreken dan van externe effecten. Voor de overheid kan het optreden van externe effecten een reden zijn om het gebruik van bepaalde goederen af te remmen door middel van kostprijsverhogende heffingen of juist te stimuleren door middel van prijsverlagende subsidies. We bekijken in het laatste hoofdstuk wat de gevolgen van dit overheidsingrijpen kunnen zijn. Tenslotte zoomen we nog in op een bijzondere markt: de markt voor beleggingsproducten.